نخهای بخیه جراحی در حال حاضر یکی از ضروری ترین ابزارها و تجهیزات پزشکی موجود در اتاق عمل هستند که جهت ترمیم بافتهای آسیب دیده و بستن زخمها و موضع عمل مورد استفاده قرار میگیرند. بخیه زدن یا به اصطلاح انگلیسی Suture (سچور) به معنی دوختن بخشی از بافت بدن میباشد.
انواع نخ بخیه از نظر قابلیت جذب
نخهای بخیه و مواد تشکیل دهنده آن به دو دسته جذبی و غیرجذبی تقسیم میشوند؛ نخهای جذبی برای بستن زخم در لایههای عمقی، مخاط، درون دهان و لب استفاده شده و برای بستن لایههای سطحی بدن (پوست) از نخهای غیرجذبی استفاده میشود.
نخهای بخیه قابل جذب (absorbable sutures)
نخهای قابل جذب قسمت عمدهای از استحکام مکانیکی خود را طی دورهای دو تا شش ماهه از دست میدهند. نکته مهم تفاوت بین کاهش استحکام مکانیکی در طی فرآیند جذب و حذف مواد تخریب شده از بدن است. به این ترتیب که یک نخ ممکن است استحکام خود را در مدت کوتاهی از دست بدهد، اما به ماهها و یا سالها زمان احتیاج داشته باشد تا کاملاً جذب شود.
نخهای قابل جذب طبیعی
نخهای قابل جذب ساده یا پلین (PLAIN)
نخ قابل جذب کرومیک یا کاتگوت کرومیک (CHROMIC)
نخ قابل جذب کلاژن (COLLAGEN)
نخهای قابل جذب مصنوعی
نخ ویکریل (پلی گلاکتین) VICRL
نخ داکسون (پلی گلیکولیک اسید)
نخهای بخیه غیرقابل جذب (non absorbable sutures)
نخهای غیرقابل جذب در برابر تخریب بیولوژیکی مقاوم بوده و باید پس از مدت زمان مشخص شده توسط جراح، برداشته شده و حذف گردند. در غیر اینصورت بهعنوان جسم خارجی در بدن باقی مانده و در صورت عدم دفع ایجاد عارضه میکنند.
نخهای غیر قابل جذب طبیعی
نخ سیلک خالص virgin silk
نخ سیلک روکش دار dermal silk
نخ پنبهای cotton
نخ کتانی linen
نخ سیمی ضد زنگ stainless steel or wire
نخهای غیر قابل جذب مصنوعی
نخ نایلون Nylon
نخ نایلون تک رشتهای ethilon and dermalon
نخ نایلون چند رشتهای بدون روکش نورالون nurolon
نخ نایلون چند رشتهای روکش دار سرجی لون surgilon
انواع نخ بخیه از نظر شکل فیزیکی
نخهای تک رشتهای (monofilament sutures)
نخهای تک رشتهای انعطاف پذیر تر بوده و نسبت به چند رشتهایها راحتتر گره میخورند. همچنین دقت گره بیشتری داشته و برای جراح امکان انجام روشهای مختلف گره زدن را فراهم میکنند. علاوه بر این به دلیل داشتن سطوح صاف، اصطکاک کمتری به هنگام عبور از بافت دارند و خطر پارگی بافت را کاهش میدهند. این مسأله به ویژه در جراحیهای قلب، چشم و اعصاب اهمیت دارد.
نخهای چند رشتهای (multifilament sutures)
نخهای چند رشتهای، خود شامل دو نوع بافته شده (Braided) و پیچیده (Twisted) هستند.


نخهای بخیه به دو دسته مصنوعی و طبیعی تقسیم میشوند.
برای تولید نخ بخیه ممکن است از الیاف فلزی، الیاف طبیعی (کتان، ابریشم، پنبه)، کولاژن، روده حیوانات و الیاف مصنوعی استفاده نمود. در این بین، نخهای بخیه فلزی قوی ترین و انواع طبیعی ضعیف ترین میباشند. نخ تهیه شده از روده حیوانات و کولاژن، از روده کوچک حیواناتی مانند بره و گاو که اساساً از پروتئین کولاژن تشکیل میشود، تهیه می شود. این نوع نخ بخیه که به ندرت برای بخیه زدن پوست مورد استفاده قرار میگیرد، توسط بافت جذب میگردد.
خصوصیات ایدهآل برای انتخاب نخهای بخیه
- کمترین واکنش بافتی را ایجاد کند؛ نخ بخیه به عنوان یک جسم خارجی میتواند منجر به تاخیر در زمان ترمیم زخم شود.
- دارای استحکام کششی کافی باشد.
- محیط مناسبی برای رشد باکتریها فراهم نکند.
- قابل استریل کردن باشد.
- آلرژیزا و سرطانزا نباشد.
- انعطاف پذیر باشد.
با توجه به خصوصیات انعطاف پذیری، زیست سازگاری نسبی و قابلیت تغییر شکل زیاد در پلیمرها، بیشتر نخهای بخیه از جنس مواد پلیمری ساخته میشوند. از آنجا که نخهای بخیه در محل زخم و برای بستن آن بکار برده میشوند و این موجب وارد آمدن تنشهای کششی در جهت بسته شدن زخم میگردد، استحکام کششی نخهای بخیه اهمیت زیادی مییابد.
انواع نخ بخیه از نظر منبع تهیه
نخهای بخیه طبیعی (بیولوژیکی)
نخهای بخیه طبیعی از منابع طبیعی مانند بافتهای حیوانی یا گیاهی به دست میآیند، به همین دلیل معمولاً به آنها مواد بیولوژیکی گفته میشود. نخهای بخیه طبیعی در حال حاضر فقط به صورت غیر جذبی موجود هستند(نخ سیلک). کنترل کردن و گره زدنِ آسانِ نخهای بخیه طبیعی و قیمت نسبتاً ارزان از مزایای این نوع نخها به شمار میآیند.
نقطه ضعف این نوع نخهای بخیه طبیعی بودن آنها است. سیستم ایمنی بدن نخهای بخیه طبیعی را به عنوان مواد خارجی (پروتئین) شناسایی کرده و تلاش میکند تا آنها را از بین ببرد. این واکنش موجبِ بروز درد و ناراحتی در محل زخم در هنگام وجود بخیه میشود.
نخهای بخیه سنتتیک (مصنوعی)
نخهای بخیه سنتتیک یا مصنوعی موادی هستند که انسان آنها را میسازد و از طریق فرآیندهای صنعتی تولید میشوند. مواد جذبی را از لحاظ شیمیایی میتوان طوری تولید کرد که مشابهت زیادی با مواد طبیعی بدن داشته باشند. این نوع از نخهای بخیه بدون ایجاد واکنش جذب میشوند. سایر نخهای بخیه غیر جذبیِ مصنوعی خنثی هستند و در زمان ورود تنها موجب القاء پاسخِ بدن و در نهایت کپسوله (پوشش دار) شدن مواد بدون بروز واکنشهای جانبی میشوند؛ به این معنا که بدن توسط مادهای اطراف مواد خارجی پوشش ایجاد کرده و این مواد را جداسازی (ایزوله) میکند.
مزیت نخهای بخیه سنتتیک قدرت بالای این مواد است. این ویژگی خطر بروز عوارض جانبی را به حداقل میرساند زیرا در این حالت میتوان از گیجهای ظریفتری استفاده کرد که دارای استحکامی مشابه مواد طبیعی ضعیفتر و ضخیمتر هستند. علاوه بر این نخهای بخیه سنتتیک جذبی دارای خواص جذبیِ بسیار قابل پیش بینی هستند. چنان چه نخهای بخیه مصنوعی به صورت مونوفیلامنت باشند، کنترل کردن آنها دشوارتر است و گاهی اوقات فرآیند کپسوله شدن میتواند منجر به دفع یا خروجِ بخیه از بدن شود.

چگونه بهترین نخ بخیه را انتخاب کنیم
آیا نخهای قابل جذب برای همه جراحیها مناسب هستند؟
نخهای قابل جذب برای بخیه کردن بسیاری از بافت ها استفاده میشود. اما برای بخیه کردنِ بافتهایی که نیاز به حمایت طولانی مدت دارند، باید از نخهای بخیه غیرقابل جذب استفاده نمود. برای مثال، در حین ایمپلنت دریچههای مصنوعی (پروتز) قلب و قرار دادن و نگه داشتن آنها در محل مناسب باید از نخ بخیهای استفاده کرد که هرگز استحکام خود را از دست ندهد و جذب نشود.
آیا ممکن است نخ جراحی در بدن مشکل ایجاد کند؟
هنگام استفاده از نخ های بخیه غیر جذبی و نخ های طبیعی ممکن است مشکلاتی ایجاد شود.
با بخیه نخ های غیرجذبی، یک جسم خارجی در داخل بدن بیمار باقی میماند. هنگامی که جسم خارجی شناسایی میشود، سیستم ایمنی بدن به صورت طبیعی سعی در از بین بردن جسم خارجی میکند. بنابراین یک نخ بخیه ممکن است حتی طی مدت زمان طولانی پس از انجام عمل جراحی ریجکت (پس زده) شود.
در رابطه با بخیه زدن با نخ های طبیعی، به دلیل اینکه سیستم ایمنی بدن نخهای بخیه طبیعی را به عنوان مواد خارجی (پروتئین) شناسایی کرده و تلاش میکند تا آنها را از بین ببرد. این واکنش موجبِ بروز درد و ناراحتی در محل زخم در هنگام وجود بخیه میشود.
در هنگام انتخاب و خرید نخ بخیه دقت کنیم که محصول مورد نظر بایستی دارای ویژگی هایی باشد تا بتوانیم از مرغوب بودن ان مطمئن شده و اقدام به خرید آن نماییم.
نخ بخیه انواع مختلفی دارد که پزشک متخصص با توجه به نوع زخم و یا برش جراحی جهت بهبود می بایست نوع مناسب با آن را جهت بخیه زدن استفاده نماید.
تجهیزات پزشکی مد پلاس با سالها سابقه در ارائه خدمات با بهترین برندها همکاری داشته است.
برای خرید انواع نخ های جراحی با کیفیت کلیک کنید.